De toeristische ambities van Saoedi-Arabië zijn ongeëvenaard. Een land dat tot voor kort potdicht zat, opent de deuren voor de wereld. Business Traveller nam een kijkje in de hoofdstad Riyad.
Door Tijn Kramer
Nee, het is geen Dubai. Elke vergelijking met het succesnummer gaat mank. Riyad lijkt in niets op Dubai, misschien los van de ambities om groter te groeien. Maar er zijn vooral verschillen te observeren. De Saoedische hoofdstad is eind mei niet overlopen met toeristen, sterker nog, ik waan me een van de weinigen. De toeristische infrastructuur staat nog in de kinderschoenen. De lokale bevolking lijkt langzaam te wennen aan de nieuwe versoepelingen. Maar er zijn dan weer wel authentieke Arabische ervaringen die nu al ongeëvenaard zijn te noemen. En dan hebben we het niet over shopping malls met airco, hoewel die er ook zijn. Er is echt wel veel moois te zien.
Terug naar het begin. Riyad, de hoofdstad van Saoedi-Arabië, is een moderne en snelgroeiende metropool met een rijke geschiedenis en een diverse cultuur. Er is ook een significante Arabische bevolking, hoewel ook hier veel Indiërs en Pakistanen wonen voor het harde werk. De ligging is zoals bekend in het centrum van het Arabisch Schiereiland, en het klimaat is woestijnachtig, met zeer hete zomers en milde winters. Temperaturen kunnen in de zomer oplopen tot boven de 45 graden Celsius, terwijl de winters relatief mild zijn met temperaturen die zelden onder de 10 graden Celsius dalen. Dat maakt de wintermaanden met uitstek de beste en meest logische periode voor een bezoek. Bonus: ook de locals genieten dan van de buitenlucht en er wordt van alles georganiseerd om de tijd optimaal te gebruiken. Popconcerten, sportevents en andere leuke uitjes vormen samen het ‘Riyadh Season’, de fun-maanden op de kalender waarin ook steeds meer internationale artiesten acte présence geven.
Toch is vooral ook de geschiedenis en natuur interessant. Riyad is ontstaan uit een kleine nederzetting genaamd Hajr, die dateert uit de pre-islamitische tijd. De stad heeft zich in de twintigste eeuw snel ontwikkeld van een bescheiden stad tot een moderne metropool, vooral na de oprichting van het Koninkrijk Saoedi-Arabië in 1932 door koning Abdulaziz Al Saud. Als hoofdstad herbergt Riyad de belangrijkste overheidsinstellingen en is het een belangrijk financieel en commercieel centrum. Zoals bekend is het land lange tijd een gesloten boek geweest. Toeristische toegang was bijna niet mogelijk, en nu wel. Het belangrijkste is wel de enorme visumversoepeling, die een bezoek nu wel aantrekkelijk maakt. Alleen de heilige stad Mekka blijft een uitzondering, tenzij je moslim bent. Maar voor de rest is het welkom uitgeroepen. Onder de Vision 2030-strategie streeft Riyad naar diversificatie van de economie, met investeringen in niet-olie-sectoren zoals toerisme, technologie en financiën.
To do list
De King Khalid International Airport is een van de belangrijkste luchthavens in de regio, en zal de komende jaren fors gaan groeien. Wat betreft infrastructuur heeft de stad één groot probleem en dat is het verkeer. Riyad bouwt momenteel aan een uitgebreid metronetwerk om het openbaar vervoer te verbeteren en verkeersopstoppingen te verminderen. Maar neem tot dat moment wel de tijd om van A naar B te komen. Uber (of Careem) werkt uitstekend en ook de taxi’s zijn betaalbaar. En zonder enige twijfel is Riyad een veilige stad. Uiteraard is het ook een ‘droge’ stad, dat wil zeggen dat er nergens alcohol wordt geserveerd en het ook niet meegenomen mag worden. Dat zal, naar verwachting, ook wel versoepeld worden maar vooralsnog kan iedereen genieten van mocktails of een alcoholvrij biertje.
Maar wat gaan we als eerste bekijken? Enkele hoogtepunten tijdens een kort bezoek zijn snel te noemen. Het Masmak Fort is een mooi historisch bouwwerk in het centrum, van de stad, nabij de soek, die aan de kleine kant is en niet bijzonder interessant. Dat geldt wel voor het Nationaal Museum van Saoedi-Arabië met uitgebreide tentoonstellingen over de geschiedenis, cultuur en erfgoed van het land. De derde must is Diriyah, een historische stad en UNESCO-werelderfgoedlocatie, bekend om zijn traditionele architectuur en belangrijke rol in de Saoedische geschiedenis. Het is de oorspronkelijke thuisbasis van de Saoedische koninklijke familie. En zeer opmerkelijk misschien: Boulevard City (en World), een neonverlicht entertainmentgebied met fun uitjes zoals karten, een voetbal-experience, fast food en allerlei ander werelds vermaak.
De eyecatcher van de stad, en een beetje het symbool van de moderne stad, is de Kingdom Tower, ook bekend als de Al Mamlaka Tower. Het gebouw heeft een uniek ontwerp met een opvallende opening aan de top, die lijkt op een omgekeerde parabolische boog volgens de architecten, maar eerlijk gezegd ook op een flessenopener. De toren is 302,3 meter hoog en telt 99 verdiepingen. Het is een van de hoogste gebouwen in Saoedi-Arabië en een herkenningspunt in de skyline van Riyad. Een van de meest opvallende kenmerken van de Kingdom Tower is de Sky Bridge, een 56 meter lange brug die de twee zijden van de opening bovenin de toren verbindt. De Sky Bridge biedt een spectaculair panoramisch uitzicht over de stad en is een populaire toeristische attractie. Het is tevens de locatie van het beste hotel van de stad, het Four Seasons at Riyadh Center. Het luxe hotel van de beroemde keten heeft 276 kamers waarvan 39 suites. Het hotel bestaat uit 12 verdiepingen van een gebouw met 100 verdiepingen. Hoewel andere hotelbrands aanwezig zijn, staat het hotel te boek als de plek waar beroemdheden en locals graag overnachten of tijd spenderen. Het was lange tijd het huis van topvoetballer Ronaldo die in het lokale topteam Al Nassr speelt. Het heeft een uitstekend zwembad en meerdere goede caférestaurants, en er wordt gewerkt aan meer outlets. Want goed eten is booming in de stad. Uiteraard zijn er de bekende Arabische en Libanese invloeden, maar meer en meer topchefs komen hun kunsten vertonen in het snel moderniserende Riyad. Het luxe hotel heeft alle bekende ingrediënten zoals je van Four Seasons kunt verwachten. Van chauffeursdiensten tot een goede conciërge die je de beste tips kan geven, en zeer luxe kamers. Ook loop je vanuit de lobby zo de Kingdom Tower in, met een mix van functies. Naast het Four Seasons dus ook kantoorruimtes, appartementen en winkelruimtes. Het onderste deel van de toren bevat het Kingdom Centre Mall, een exclusief winkelcentrum met tal van internationale merken, maar ook lokale specialiteiten zoals Oudh-parfums en goud.
Edge of the world
Maar het absolute hoogtepunt, ook letterlijk is, een excursie naar de ‘Edge of the World’, lokaal bekend als Jebel Fihrayn, en een van de meest spectaculaire natuurlijke bezienswaardigheden in Saoedi-Arabië. Het bevindt zich ongeveer 90 kilometer ten noordwesten van Riyad en is onderdeel van de Tuwaik-bergrug. Het heet ‘Edge of the World’ vanwege de dramatische kliffen die abrupt eindigen en uitkijken over een uitgestrekte, lege woestijnvlakte. Het uitzicht vanaf de klif geeft bezoekers het gevoel aan de rand van de wereld te staan. De kliffen zijn miljoenen jaren oud en bestaan uit kalksteen en andere sedimentaire gesteenten. De geologische formaties zijn indrukwekkend. In de omgeving kun je verschillende wilde dieren spotten, zoals kamelen en verschillende vogelsoorten. Hoewel het niet direct bereikbaar is via verharde wegen, is het mogelijk om er te komen met een 4×4-voertuig. Het is raadzaam om deel te nemen aan een georganiseerde tour vanwege de afgelegen locatie en de uitdagende terreinomstandigheden. Reken op een uur of acht voor een excursie, en neem goede schoenen en voldoende opslagruimte voor de foto’s op je telefoon mee.
Riyad is een stad die heel snel verandert. En dat past allemaal binnen de Vision 2030 en de bijbehorende Toekomstplannen. Riyad ondergaat tal van infrastructuur- en stadsontwikkelingsprojecten, waaronder Qiddiya (een groot recreatie- en entertainmentcomplex) en de Diriyah Gate (een cultuur- en erfgoedproject). Als onderdeel van Vision 2030 wordt er sterk geïnvesteerd in het ontwikkelen van toeristische attracties en dus het versoepelen van visumregels om meer internationale toeristen aan te trekken. En dat geldt voor heel het land. Saoedi-Arabië heeft ambitieuze plannen om zijn toeristische sector te ontwikkelen en te diversifiëren als onderdeel van de bredere Vision 2030-strategie, die gericht is op het verminderen van de afhankelijkheid van olie-inkomsten. Misschien heeft u het al gehoord; NEOM moet een futuristische megastad in het noordwesten van Saoedi-Arabië worden, gepland als een hub voor innovatie, technologie en duurzaamheid. NEOM omvat verschillende subprojecten, zoals THE LINE, een lineaire stad zonder wegen of auto’s, en Oxagon, een drijvende industriële stad. Het Red Sea Project is een luxe toeristisch project langs de Rode Zee-kust, dat een reeks van ongerepte eilanden, koraalriffen en woestijnlandschappen zal omvatten. Het project richt zich op duurzame toerisme-initiatieven en wil een van de topbestemmingen ter wereld worden voor ecotoerisme. En dan is er Qiddiya, een groot recreatie- en entertainmentcomplex nabij Riyad, bedoeld om de grootste entertainmentstad ter wereld te worden.
Natuurlijk zijn er vraagtekens bij het voor velen nog onbekende Saudi-Arabië. En eerlijk gezegd: er is maar een manier om die te beantwoorden. Ga zelf kijken. Want Saudi-Arabië komt eraan en dat wil je al zien voordat het echt druk wordt.
